Gợi ý một số món của mâm chay cúng rằm tháng Giêng đẹp mắt

Rằm Tháng Giêng (còn gọi là Tết Nguyên Tiêu) là một trong ba rằm lớn quan trọng hàng năm của Phật Giáo. Nên nghi thức cúng rằm rất được chú trọng. 

Ảnh : Nguyenkim

Tham khảo thêm

•  Những lưu ý khi cúng Rằm Tháng Giêng
• Văn khấn Rằm Tháng Giêng đầy đủ

Sau đây, Wikimonchay gợi ý một số món chay đẹp mắt trong mâm cúng để chúng ta tham khảo cho dịp Rằm Tháng Giêng.

1. Nấm kho tiêu

1.1 - Nguyên liệu:

• Nấm rơm: 100 gr
• Nấm đông cô: 100 gr
• Mì căn: 100 gr
• Tiêu xanh: 3 nhánh
• Ớt: 5 trái
• Hành boa rô: 20 gr
• Dầu olive: 2 muỗng canh
• Đường trắng: 1 muỗng canh
• Hạt nêm chay: 10 gr
• Đường trắng: 40 gr
• Nước mắm chay: 20 ml
• Nước tương: 20 ml
• Tiêu: 3 gr
• Ớt băm: 5 gr
• Tiêu xanh: 10 gr
• Nước: 80 ml

1.2 - Cách kho tiêu

Bước 1: Cho tất cả thành phần nước kho gồm đường, nước tương, nước mắm chay, hạt nêm chay, hạt tiêu xanh đập dập, ớt băm và tiêu xay vào một chén, khuấy đều cho gia vị hòa tan.

Bước 2: Làm nóng dầu olive, cho vào 1 muỗng canh đường trắng, dùng đũa khuấy đều cho tan đường. Khi đường chuyển sang màu vàng caramel và sôi nhẹ thì cho hành boa rô băm nhuyễn (phần thân xanh) vào, phi hành cho vàng thơm. Tiếp theo đổ hỗn hợp nước kho đã pha vào nồi, đun sôi.

Bước 3: Nước sôi thì cho mì căn cắt miếng, nấm rơm, nấm đông cô vào nồi, dùng đũa xới nhẹ cho nấm và mì căn được thấm đều gia vị. Cuối cùng xếp thêm 3 nhánh tiêu xanh và 5 trái ớt đỏ (số lượng tùy chọn) lên mặt cho đẹp mắt. Để lửa nhỏ kho liu riu 15 - 20 phút cho các nguyên liệu chín, thấm vị và nước kho sánh lại thì tắt bếp.

Nấm kho là món chay ngon, rất bắt cơm, được nhiều người yêu thích. Đặc biệt, nấm kho tiêu chay thành phẩm có hình thức và màu sắc rất đẹp, nhìn đơn giản nhưng lại vô cùng tỉ mỉ.

2. Canh chua nấm chay

Món chanh chua chay là luôn luôn hiện diện trong các mâm cơm chay. Rất được nhiều thực khách quan tâm. 

2.1 - Nguyên liệu:

• Đậu hủ chiên: 100 gr
• Cà chua: 80 gr
• Nấm kim châm: 80 gr
• Nấm hương: 50 gr
• Thơm: 50 gr
• Bạc hà: 50 gr
• Đậu bắp: 50 gr
• Nước dừa: 400 ml
• Nước cốt tắc (có thể chanh/me tùy theo bạn) : 50 ml
• Hạt nêm nấm hương (có ngoài chợ): 3 muỗng canh
• Đường trắng: 3 muỗng canh
• Muối: 1/2 muỗng cà phê
• Dầu ăn: 1 muỗng canh

2.2 - Cách nấu canh chua nấm chay :

Bước 1: Đậu hủ chiên cắt khối vuông. Thơm cắt lát. Cà chua cắt ra làm 6. Bạc hà tước xơ, cắt xéo, rửa sạch. Đậu bắp bỏ cuống, cắt xéo. Nấm kim châm và nấm đông cô cắt bỏ chân, nấm đông cô tỉa hoa, ngâm nước muối 15 phút để khử mùi rồi rửa lại với nước sạch, để ráo. Tắc vắt (chanh hoặc me) lấy nước cốt.

Bước 2: Bắc nồi lên bếp, cho vào 1 muỗng canh dầu ăn. Đợi dầu nóng rồi cho cà chua và dứa vào, nêm vào đây 1 muỗng canh hạt nêm và 1 muỗng canh đường rồi xào lên cho mềm và thơm. Tiếp theo đổ 400ml nước dừa và 400ml nước lọc vào nồi, đun lên cho sôi.

Bước 3: Nêm nước lẩu với 50ml nước ép tắc, 2 muỗng canh hạt nêm, 2 muỗng canh đường trắng và 1/2 muỗng cà phê muối.

Bước 4: Nước canh sôi lên thì cho đậu hủ, đậu bắp, bạc hà, nấm kim châm vào, chờ nước sôi lại thì rắc ngò gai, ngò om và ớt sừng vào, tắt bếp.

3. Mít kho chay

Mít kho chay (khác với món mít xào xả ớt) là món ăn rất dễ làm. Khi ăn có cảm giác mềm, dẽo, dai, bùi,... Rất lạ miệng.

3.1 - Nguyên liệu

• Mít non: 500 gr
• Dầu ăn: 200 ml
• Hành boa rô: 60 gr
• Dầu ăn: 1 muỗng canh
• Nước tương: 2 muỗng canh
• Muối: 1/2 muỗng cà phê .
• Đường trắng: 1 muỗng cà phê
• Hạt nêm chay: 1 muỗng cà phê
• Nước dừa: 500 ml
• Lá lốt: 30 gr

3.2 - Cách chế biến

Bước 1: Đun nóng dầu ăn, sau đó cho 40gr hành boa rô cắt lát vào phi thơm đến khi hành chuyển sang màu vàng đẹp thì vớt hành để riêng.

Bước 2: Mít non mua về gọt vỏ, rửa sạch, cắt thành từng miếng dày và ngâm vào nước muối loãng 30 phút trước khi chế biến để mít ra bớt nhựa trắng.

Bước 3: Đun nóng 2 muỗng canh dầu ăn, cho 20gr hành boa rô vào phi thơm, tiếp theo cho mít non vào xào sơ. Nêm nước tương, muối, đường, hạt nêm chay.

Bước 4: Đổ 500ml nước dừa vào, đậy nắp và đun sôi, sau đó hạ lửa nhỏ, kho mít trong khoảng 20 - 30 phút, đến khi nước cạn, mít mềm thì cho lá lốt cắt sợi vào đảo đều và tắt bếp.

Bước 5: Khi ăn thì rắc hành boa rô phi vàng, tiêu và ngò lên trên mặt, ăn kèm cơm nóng rất ngon.

4. Đậu hũ cuốn lá lốt chay

Đậu hũ cuốn lá lốt chay rất ngon khi chiên, hoặc nướng. Trông rất đẹp mắt. Nhân là hỗn hợp đậu hũ trộn cùng nấm. Bên ngoài cuốn bằng lá lốt. Khi ăn cùng với bún  phối hợp thêm xoài chua chua, rau thơm,...!

4.1 - Nguyên liệu

• Đậu hũ non: 2 miếng
• Lá lốt: 150 gr
• Nấm hương: 15 gr
• Nấm mèo: 15 gr
• Hạt nêm chay: 2 muỗng cà phê
• Đường trắng: 1 muỗng cà phê
• Tiêu: 1 muỗng cà phê
• Dầu ăn: 50 ml

4.2 - Cách làm

Bước 1: Nấm hương và nấm mèo ngâm nước cho nở mềm rồi thái sợi. Bắc chảo cùng 1/2 muỗng canh dầu ăn, đợi dầu nóng thì cho 2 loại nấm vào xào vàng thơm.

Bước 2: Cho đậu hủ và nấm xào vào tô, thêm vào 3 lá lốt cắt sợi, nêm nếm tùy khẩu vị. Với 2 miếng đậu hũ non thì mình nêm cùng hạt nêm chay, đường, tiêu. Tiếp theo bạn bóp nát đậu hũ và trộn đều cùng với các nguyên liệu.

Bước 3: Cho nhân đậu hủ vào lá lốt rồi cuốn chặt tay.

Bước 4: Cho vào chảo chống dính số dầu ăn còn lại (không cần chiên quá ngập dầu sẽ gây ngấy), từ từ cho chả lá lốt vào chiên đến khi lá lốt dính vào nhân đậu hũ, dậy mùi thơm đặc trưng thì gắp ra cho vào dĩa có lót giấy thấm dầu.

5. Cuốn diếp chay

Rau diếp là tên gọi khác của cải bẹ xanh. Cuốn diếp chay là cải bẹ xanh dùng để cuốn với các loại đồ ăn chay khác như : tàu hũ, nấm, món chua, bún, rau thơm,... Món này nên dùng với nước tương bần - một loại đặc sản của Hưng Yên.

5.1 - Nguyên liệu

Phần cuốn diếp chay:

• Cải bẹ xanh: 300 gr
• Bông hẹ: 50 gr
• Hành boa rô: 10 gr
• Nấm linh chi nâu: 50 gr
• Nấm mèo: 50 gr
• Đậu hũ chiên: 50 gr
• Bún tươi: 500 gr
• Dầu hào chay: 1 muỗng canh

Phần sốt tương bần: (Xem thêm cách làm món nước chấm tương bần đúng chuẩn Hưng Yên)

Bạn có thể ra chợ/tạp hóa/siêu thi/... để mua. Hoặc các bạn có làm theo như sau.

• Nấm rơm băm nhuyễn: 50 gr
• Tương bần: 4 muỗng canh
• Nước: 3 muỗng canh
• Bơ đậu phộng: 1 muỗng canh
• Đường trắng: 60 gr
• Mè trắng: 1 muỗng canh

5.2 - Cách làm:

Bước 1: Hành boa rô băm nhỏ cho vào chảo nóng với một ít dầu ăn rồi đảo đều cho thơm. Lần lượt cho nấm linh chi, nấm mèo và đậu hủ chiên cắt sợi vào xào chín rồi để nguội.

Bước 2: Vì tương bần có vị khá mặn nên tùy vào số lượng người ăn trong gia đình mà ta điều chỉnh liều lượng cho phù hợp. Bắc chảo nóng, cho vào chảo nóng 50gr nấm rơm đảo đều cho chín, tiếp đến cho vào khoảng 4 muỗng canh tương bần, 3 muỗng canh nước, 1 muỗng canh bơ đậu phộng, đường và 1 muỗng canh mè trắng đã rang. Đảo đều đến khi sôi rồi tắt bếp để nguội.

Bước 3: Trải lá diếp ra, mặt lá nhẵn lật xuống dưới, mặt răng cưa để lên trên. Cho một ít bún kèm nhân và đồ chua vào giữa lá, cuộn lại và cột định hình bằng cọng bông hẹ đã trụng sơ, sau đó cắt 2 đầu để cuốn diếp được đều và đẹp mắt hơn.

6. Chả lụa chay

Món chả lụa chay là món mà mình rất thích nha. Mình ăn không ngán, chỉ ngán tiền thôi. Nó phổ biến đến mức mà tất cả các mâm cổ cúng đều có mặt. Được làm từ tàu hũ ky với hương vị dai giòn, thơm hương đậu nành.

Nếu không có thời gian thì bạn ra chợ mua (nên chọn loại có thương hiệu để đảm bảo sức khỏe), hoặc nếu bạn có thời gian thì hãy xem cách làm bên dưới nhé.

6.1 - Nguyên liệu

• Tàu hũ ky: 1 kg
• Hành boa rô: 30 gr
• Muối: 4 muỗng cà phê
• Tiêu: 2 muỗng cà phê
• Bột ngọt: 2 muỗng cà phê

6.2 - Cách làm

Bước 1: Tàu hũ ky mua loại miếng khô, cắt bỏ viền cứng bên ngoài, cho vào thau nước lạnh bóp và xả nhiều lần đến khi nước trong thì vắt ráo nước.

Bước 2: Với 1 kg tàu hũ ky đã bóp mềm và vắt ráo nước, bạn cho thêm 10gr muối, bóp đến khi thấy ra bọt thì cho vào túi lọc vắt ráo nước.

Bước 3: Cho tàu hũ ky đã vắt ráo nước ra tô, thêm hành boa rô phi, bột ngọt, tiêu xay, muối rồi trộn đều cho thấm gia vị. Cho tàu hũ ky vào một chiếc túi ni-lon hoặc túi zip lớn, nén chặt tàu hũ ky xuống phía đáy túi để cố định đòn chả.

Bước 4: Chuẩn bị sẵn lá chuối để gói chả. Lá chuối rửa sạch, trụng qua nước sôi để tạo độ dai sau đó lau khô. Xếp nhiều lớp lá chuối ra mặt phẳng, đặt cuộn chả đã cắt bỏ túi ni-lon vào giữa rồi gói lại. Dùng dây lạt buộc chặt đòn chả.

Bước 5: Đun sôi nước trong xửng hấp, lót lá chuối vụn lên trên xửng, cho đòn chả vào hấp 3 tiếng cho chả chín. Sau đó lấy ra để nguội, cho vào tủ lạnh ít nhất 2 tiếng trước khi cắt ra thưởng thức.

7. Hủ tiếu chay

Hủ tiếu chay rất là quen thuộc nhưng rất chi tiết khi nấu. Tuy nhiên, với cách hướng dẫn dưới đây, và với cách nấu của bạn sẽ tạo một nồi hủ tiếu chay ngon cho gia đình. 

Nào vào bếp ngay nhé :

7.1 - Nguyên liệu

• Khoai môn, khoai lang: 100 gr mỗi loại
• Nấm đông cô: 200 gr
• Hành boa rô: 80 gr
• Dầu ăn: 20 ml
• Hạt nêm chay: 10 gr
• Vỏ hoành thánh: 100 gr
• Tiêu: 2 gr
• Đậu hũ trắng: 300 gr
• Lê: 150 gr
• Bắp Mỹ: 200 gr
• Muối: 13 gr
• Nước: 2 lít
• Cà rốt, củ cải trắng, cải thảo: 100 gr mỗi loại
• Đường phèn: 10 gr
• Hủ tiếu: 500 gr

7. 2 - Cách nấu

Bước 1: Làm hoành thánh chay: Khoai môn và khoai lang hấp chín, dùng nĩa nghiền khoai cho mịn nhuyễn. Cho vào tô khoai môn, khoai lang, nấm đông cô băm nhỏ, thêm hành boa rô cắt nhỏ. Nêm gia vị gồm dầu ăn, hạt nêm chay, tiêu xay. Dùng muỗng trộn đều các nguyên liệu với nhau. Múc một muỗng nhỏ nhân vào lá hoành thánh, dùng tay gấp và xếp tròn lá hoành thánh lại với nhau.

Bước 2: Đun nóng dầu ăn, cho hành boa rô cắt lát vào phi vàng thơm, sau đó vớt hành ra, tiếp tục cho 300gr đậu hũ trắng cắt miếng vuông vào chiên vàng đều các mặt. Tiếp theo cho hoành thánh vào chiên vàng giòn.

Bước 3: Nấu nước dùng chay: Chuẩn bị nồi lớn, cho lê cắt miếng, bắp Mỹ cắt khúc, hành boa rô cắt khúc và muối, đổ vào 2 lít nước. Đậy nắp và hầm nhỏ lửa trong 60 phút.

Bước 4: Sau khi hầm 60 phút, vớt bỏ phần xác rau củ, lọc lấy nước dùng. Cho vào cà rốt, củ cải trắng cắt lát và 100gr nấm đông cô vào nấu khoảng 20 phút. Sau đó cho cải thảo cắt khúc vào và nêm gia vị gồm muối 10 gr, hạt nêm chay 5gr và đường phèn 10gr. Dùng muỗng khuấy đều, đợi hỗn hợp sôi thêm lần nữa thì tắt bếp.

Bước 5: Trụng hủ tiếu cho vào tô, thêm các topping gồm đậu hũ chiên, hoành thánh, ngò rí, hành boa rô phi vàng, tiêu, rau củ và chan nước dùng. Hủ tiếu chay ăn kèm tàu hũ ki chiên giòn và rau giá rất ngon.

Chú ý : Tùy theo mâm chay lớn hay nhỏ, các bà nội trợ điều chỉnh lại mức khối lượng thành phần nguyên liệu

Trên đây là một số món chay mà Wikimonchay gợi ý cho bạn để tham khảo, tùy theo sở thích cũng như cách làm của bạn, làm sao cho mâm cúng rằm tháng Giêng thêm ấm áp, thể hiện lòng tôn trọng.

MOPISystem (Theo NguyenKim)